Czy adwokat może pełnić funkcję mediatora?

Kto może zostać mediatorem?

W roli mediatora może wystąpić każda osoba, która zdobyła w tym kierunku odpowiednie wykształcenie (ukończyła studia podyplomowe lub certyfikowane szkolenie z mediacji) i posiada umiejętności w zakresie komunikacji interpersonalnej. Powinna również znać przynajmniej podstawy prawa gospodarczego i cywilnego, co może być przydatne chociażby do konstruowania sądowych ugód. Kandydat na mediatora musi mieć ukończone 26 lat, płynnie posługiwać się językiem polskim w mowie i piśmie, a do wniosku o wpisanie na listę stałych mediatorów w sądzie musi dołączyć zaświadczenie o niekaralności.

Szczegółowe warunki dotyczące wymogów wpisywania kandydatów na listę stałych mediatorów określone zostały w Ustawie z dn. 27.07.2001 r. Prawo o ustroju sądów powszechnych (Dz.U. 2020, poz. 2075) oraz w Rozporządzeniu Ministerstwa Sprawiedliwości z dn. 20.01.2016 r. w sprawie prowadzenia listy stałych mediatorów.

Adwokat jako mediator?

Jak widać, nic nie stoi na przeszkodzie, aby mediatorem został adwokat lub radca prawny. Istotnym jest jednak, by zrozumiał odmienność tej funkcji od pełnionej zwykle funkcji profesjonalnego pełnomocnika, broniącego interesów danej strony konfliktu. Mediator bowiem powinien być bezstronny, całkowicie neutralny – nie może oceniać żadnej ze stron sporu ani ich postępowania.

Adwokaci, posiadający szeroką wiedzę i doświadczenie w zakresie prawa, jak również umiejętności interpersonalne, są w rzeczywistości jednymi z najlepszych mediatorów. Często zdarza się tak, iż sama obecność adwokata, będącego autorytetem w swojej dziedzinie, pozwala na wypracowanie rozwiązania sporu podczas spotkania mediacyjnego. W pozostałych przypadkach adwokat-mediator pomaga stronom:

• we wzajemnej komunikacji,
• w określeniu sedna konfliktu,
• w określeniu interesów każdej ze stron,
• w przedyskutowaniu wszelkich kwestii spornych,
• w wypracowaniu konsensusu.

W każdym przypadku mediacje są procesem dobrowolnym i poufnym. Mogą odbyć się jeszcze przed złożeniem pozwu czy wniosku inicjującego postępowanie sądowe lub mogą mieć miejsce na każdym etapie procesu sądowego, o ile obie strony wyrażą na nie zgodę.